Bij het aantrekken van bedrijven richten regio’s of gemeenten zich meestal op sectoren, zoals IT, life sciences of logistiek. Maar de panelen verschuiven. Steeds vaker duiken doelgroepen op die niet makkelijk in een hokje stoppen te zijn, maar die wel een breed politiek draagvlak hebben. Welke stad of regio omarmt tegenwoordig niet de Sustainable Development Goals? Het moet allemaal smart, gezond en inclusief.

Duurzaamheid is geen hype meer maar een stevig ondersteunde doelstelling van ondernemers, onderwijs en overheid (de triple helix). Maar hoe acquireer je deze circulaire, cleantech of ‘cradle-to-cradle’ bedrijven? Is een waterstofvulpunt het ei van Columbus, een energieneutraal bedrijvenpark of toch die geothermische cleantech-campus? Vier opties voor een zinvolle(re) aanpak.

1. Kies en communiceer

De container staat weer op de stoep! Onder circulair valt ‘veul’, net zoals bij smart cities en duurzaamheid. Reverse logistics, renewable energy, green chemistry, biofuels, you name it. Het ligt allemaal op die grote hoop. Binnen de duurzame wildgroei zien we door de bomen het bos niet meer.

Geef er dus eerst meer handen en voeten aan. Wat is de niche van uw stad of regio? Maak het begrip ‘cleantech’ concreet! Maak duidelijk of het gekoppeld is aan energie, chemie, mobiliteit, recycling of bijvoorbeeld watertechnologie. Kies en koppel daar een sterk verkoopverhaal aan.

2. Benut wat er is en bouw uit

Wat ook helpt: benut de kracht van bestaande werklocaties die waarde kunnen bieden voor circulaire bedrijven; locaties die sowieso al potentiële grondstoffen leveren. Er is dan een logische basis. Op havencomplexen en chemische bedrijventerreinen zijn afval- en reststromen beschikbaar. Dat blijkt in Rotterdam, Moerdijk en Groningen Seaports, maar ook rondom bedrijven als Dow en Sabic, of op locaties zoals IPKW in Arnhem en Synergiepark Innofase in Duiven.

Feitelijk dus oude wijn in nieuwe zakken. Een chemisch cluster kun je met slimme marketing relatief eenvoudig neerzetten als een groene hotspot. Vermijd een te brede positionering waarin alles lijkt te kunnen en te passen. De klantvoordelen zijn dan te vaag en lastig te vertalen naar koopargumenten of in klinkende munt om te zetten. Schenk die wijn dus met meer finesse, ofwel, keuzes maken!

3. ‘Eco-branding’ van bestaande werklocaties

Zet de werklocatie neer als 100% circulair en pas hier voorzieningen en profilering op aan. Stimuleer oplossingen zoals opwekking van duurzame energie door zonneparken, gebruik van circulair beton en asfalt, retentie van hemelwater, zorgvuldig ruimtegebruik of demontabele distributiecentra. De focus ligt dan op de verschijningsvorm.

In principe spreekt dit menig bedrijf aan. Niet alleen Tesla en hippe startups; ook Vanderlandes en Philipsen zijn circulair. Locaties zoals Park20|20 (Hoofddorp), Ecomunitypark (Oosterwolde) en Ecofactorij (Apeldoorn) zitten op deze lijn. Dit werkt makkelijker dan geforceerde zoektochten naar clustering en ketenversterking.

Vergeet niet om het plan een stevige en concrete ‘circulaire lading’ te geven. Anders val je niet voldoende op tussen alle andere locaties die ambiëren ‘het meest duurzame bedrijventerrein’ te zijn.

4. Stop met acquireren

Even geen reizen boeken! Voor veel regio’s is het soms beter om helemaal geen acquisitie te doen. Zorg eerst voor een sterke circulaire propositie. Bovendien, de markt voor circulaire vestigers met enige substantie is niet overdadig. Veel biobased-regio’s in Nederland wachten al jaren met smart op die grote (groene) vis.

Wat ook niet helpt, is dat veel bedrijven zich niet direct herkennen in maatschappelijke uitdagingen. Zij voelen zich niet aangesproken door overdadig circulair proza. Ondernemers denken meer concreet; ze leveren immers een product.

Al met al liggen er vaak meer kansen op groei van binnenuit, mits er uiteraard elementen zijn om op voort te bouwen. Kortom: voldoende technologie, kapitaal en talent. Maar ook ‘feedstock’ en een optimale lokale logistiek. Zet dit stevig in de steigers, liefst gekoppeld aan een (industriële) sector waarin de regio haar sporen al heeft verdiend.

Peije Bruil en Paul Kleijne

ARCUSplus vertaalt voor provincies, regio’s en gemeenten brede, maatschappelijke acquisitiethema’s in tastbare producten en actieplannen. Wij werkten onder andere aan (circulaire) acquisitieplannen en proposities voor Biobased Delta, de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, REWIN West-Brabant, Gemeente Groningen en InnovationQuarter.