Het hanteren van selectiecriteria lijkt momen-teel het meest populair bij uitgifteprocessen. Maar dit is niet altijd de meest voor de hand liggende procedure. Er leiden meerdere wegen naar Rome. Jarenlang was het één-op-één contracteren de methode voor de uitgifte van bedrijfskavels. Ook na het Didam-arrest is deze methode van uitgifte mogelijk, mits er maar één serieuze gegadigde is voor een bepaald bedrijfskavel. Bij meerdere gegadigden moet een openbare selectieprocedure worden opgestart. Alternatieve methoden zijn loting, verkoop aan de hoogste bieder, of verkopen aan de partij die als eerste concrete interesse toont (‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’). Deze laatste methode is bruikbaar bij weinig gegadigden en/of meer aanbod dan vraag.

Voor een selectieprocedure is het van belang dat de criteria en de behaalde score goed en objectief meetbaar zijn. Hiermee wordt voorkomen dat een score onvoldoende transparant is en leidt tot onnodige discussie of een gang naar de rechter. De selectiecriteria moeten logisch en passend (“ruim-telijk relevant”) zijn bij de uit te geven kavels en/of het profiel van het bedrijventerrein. Bij voorkeur kan een gemeente hier een gerichte koppeling maken met het economisch en ruimtelijk beleid. Eveneens is het belangrijk dat selectiecriteria niet zo specifiek zijn dat slechts een of enkele bedrijven hierbinnen passen. Werkbare voorbeelden zijn intensief ruimtegebruik, duurzaamheidscriteria, bedrijfsactiviteiten en het aantal arbeidsplaatsen per hectare. Onderstaand kader geeft werkbare voorbeelden weer.

Op regionaal niveau afspraken maken over kwalitatief programmeren en uitgiftebeleid is raadzaam. Dit betreft concrete afspraken over de profielen van bedrijventerreinen, inclusief ruimtelijke kenmerken en criteria. Voor elk terrein hoort ook een kader over uitgiftebeleid bij. Dit voorkomt dat bedrijven die ongewenst zijn op het ene terrein, zich kunnen vestigen op een ander terrein in de regio, waardoor een soort afvoerputje voor bedrijven ontstaat. De provincie Utrecht stimuleert regio’s en gemeenten om hiermee aan de slag te gaan. De regio Food Valley heeft bijvoorbeeld al een goede eerste aanzet in de opname van een uitgiftestrategie bij de verkoop van bedrijfskavels.

De laatste tip richt zich op het testen. Doe dit absoluut met een “botsproef”. Check op basis van cases van bedrijven in hoeverre het proces werkbaar en toegankelijk is. Doe dit intern en extern met accountmanagers, vakspecialisten en een goede omgevingsjurist. Hoe overzichtelijk is de selectie-procedure? Zijn de criteria transparant en eenvoudig toetsbaar? Waar loopt een geïnteresseerd bedrijf te-genaan? Wat wordt gevraagd aan bewijslast voor een bedrijf? En komt het type bedrijven dat de gemeente wil faciliteren, ook door de toets heen?

Een botsproef organiseren met een afvaardiging van het bedrijfsleven is eveneens aan te raden. Hoe ondernemersvriendelijk is het uitgiftebeleid? Is het werkbaar en goed uit te leggen? Geeft de gronduitgifte maximaal uitvoering aan het ruimtelijk en economisch beleid? Zijn de termijnen haalbaar voor ondernemers? Welke voorinvesteringen worden gevraagd aan ondernemers? Door op voorhand de ondernemers mee te nemen in de afwegingen, creëer je meer draagvlak voor het uitgiftebeleid.